Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risicomanagement

Risicomanagement is een hulpmiddel om op een systematische en uitgesproken manier risico’s in kaart te brengen, te beoordelen en door een proactieve houding beter te beheersen. De werkwijze is: risico’s in kaart brengen, mogelijke beheermaatregelen bepalen en de (overgebleven) financiële gevolgen van de risico’s in cijfers uitdrukken. Door bij beleidsvorming al heel vroeg na te denken over de mogelijke risico’s van bepaalde keuzes zijn deze mogelijk te voorkomen of te verminderen of kan beleid worden bijgesteld. Met het managen van risico’s kun je geen gebeurtenissen met een negatief gevolg voorkomen. Het biedt wel de geruststelling, dat vooraf alles is gedaan om de risico’s te voorkomen of het effect bewust te verminderen en de zekerheid te hebben, dat er voldoende financiële middelen zijn als een risico werkelijkheid wordt.

Risicomanagement is een systematisch en regelmatig terugkerend proces om risico’s te onderkennen, te analyseren en te beoordelen en op basis daarvan maatregelen te nemen en het eindresultaat te bekijken. Daarbij ligt het accent op de financiële, personele en organisatorische risico’s, grondexploitatierisico’s en risico’s van deelnemingen en verbonden partijen. De genoemde nota beoogt het risicomanagement meer op een systematische manier uit te voeren met een breed bereik. Daarbij gaat het ook om juridische, maatschappelijke en politieke risico’s (imago), technische risico’s en risico’s in het sociaal domein. Risicomanagement beschouwen we hierbij niet als een doel op zich. Met meer inzicht in de risico’s kunnen we ons weerstandsvermogen beter bepalen. Het weerstandsvermogen speelt een belangrijke rol bij de bepaling van ons financieel perspectief.

Om ook in de toekomst een financieel gezonde gemeente te blijven, gaan we verstandig en verantwoord om met risico’s. Deze zijn onlosmakelijk verbonden met de uitvoering van bedrijfsprocessen en kunnen nooit helemaal worden uitgesloten. We willen ons bewust zijn van de risico’s die we lopen en van de beheersingsmaatregelen die we kunnen nemen. Bij de beheersing van de risico’s hanteren wij als beleidslijn, dat er sprake moet zijn van een evenwicht tussen praktische uitvoerbaarheid, effectiviteit en kosten (efficiency) van een maatregel. Wij streven na om geen onnodige risico’s te lopen en, mits financieel verantwoord, risico’s af te dekken door verzekeringen. Wij hebben verzekeringen afgesloten voor aansprakelijkstelling door derden, schade aan opstallen en tegen fraude. Risico’s die niet worden afgedekt door een verzekering of een voorziening moeten kunnen worden opgevangen door de beschikbare weerstandscapaciteit.

Binnen ons Planning en Control instrumentarium gaan wij zo met risicomanagement om:

• Bij de Kadernota en de Begroting inclusief meerjarenraming actualiseren wij onze risico’s.
• Bij Bestuursrapportages informeren wij u, indien nodig, over wijzigingen die zich op basis van het risicomanagement voordoen.
• Bij de Jaarstukken leggen wij verantwoording af over het gevoerde risicomanagement van het betreffende jaar.

Risico’s
De definitie van een risico luidt: de kans op een gebeurtenis, die zowel negatieve als positieve gevolgen voor de gemeente kan hebben en waarvan de grootte op dit moment onbekend is, maar van grote betekenis kan zijn.
Voor het opnemen van een risico hanteren we een ondergrens van € 100.000.

Het weerstandsvermogen bestaat uit het verschil tussen:

De beschikbare weerstandscapaciteit; de middelen waarover de gemeente kan beschikken om onverwachte en hoge kosten te dekken,

en:

De financieel in cijfers uitgedrukte risico’s: het totaal van de financieel in cijfers uitgedrukte risico’s die de gemeente loopt ondanks de beheersmaatregelen.

De verhouding wordt uitgedrukt in de hieronder gepresenteerde waarderingstabel, die opgenomen is in de 'Nota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2019'.

Verhouding benodigde weerstandscapaciteit

Kengetallen financiële positie
In de paragraaf Risicomanagement en Weerstandsvermogen is een aantal financiële kengetallen opgenomen. Deze kengetallen geven inzicht in de financiële positie van de gemeente. Deze kengetallen zijn met ingang van de jaarstukken 2015 opgenomen op grond van een wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Aan het eind van deze paragraaf zijn deze vermeld met een toelichting op de betekenis en de berekening ervan.